Mekanik Odalarda Sismik Koruma Titreşim Kontrolü ve Ses Yalıtımı

Bir akustik ve makine mühendisinin ortak görevlerinden biri, hangi ekipmanın titreşim ve ses yalıtımına ihtiyacı olduğuna, hangi tipte ve ne kadar çökme yapabilen titreşim alıcı kullanılacağına karar vermektir. Bu ekipmana, ayrıca bir de sismik koruma yapmak gerekiyorsa, olay daha da karmaşık hale gelmektedir.  

Akustik ve makine mühendislerinin başarmaya çalıştıkları ile, deprem mühendislerinin başarmak zorunda oldukları şey arasında bir çatışma vardır.

Kullanılan ses-titreşim yalıtım sistemi, sismik koruma yapılmadan da akustik olarak iyi olsa bile, mühendis, bu dikkatle planlanmış ses-titreşim yalıtım sistemi ile birlikte çalışacak sismik sistemi seçmelidir.

Mekanik hacimlerde farklı frekanslarda çalışan ve istenmeyen ses oluşturan fan,pompa,kazan gibi birçok ekipman bulunmaktadır. Bu hacimlerde oluşan hava doğuşumlu sesi kesmenin 2 temel yolu vardır. Yapı elemanlarında kütleyi 2 katına çıkararak STC(Sound Transmission Class) değerini en faza 5dB arttırabiliriz.

Örnek olarak;

150mm kalınlığında bir betonarme döşemenin değeri STC 54 ise, Kütle 2 katına çıktığında; 300mm kalınlığında bir betonarme döşemenin değeri STC 59,

İlk kütle 4 katına çıktığında; 600mm kalınlığında bir betonarme döşemenin değeri STC 64 olacaktır.  

Bu durumda 600mm kalınlığında betonarme bir duvar-döşeme ya da tavan detayı oluşturmak gerekir ki bu genelde oldukça zordur, binaya yük getirir ve maliyetlidir.

Liftli Yüzer Döşeme Sistemleri (Jack-up Floating Floor)  

Yapılması gereken akustik aşama, ağırlığı belirledikten sonra iki bileşeni birbirinden ayıracak hava boşluğu ve esnek destekleri dizayn etmektir.

Test Sonucu
Örnekteki teste mevcut döşeme 6”(150mm)kalınlığında iken üzerine gelen 4”(100mm) kalınlığındaki beton STC değerini 3dB iyileştirmektedir.  

Fakat bu değer 100mm kalınlığındaki döşeme 50mm kaldırıldığında mevcut döşemeye göre 25dB birden inanılmaz şekilde artmaktadır. Boşluğu 100mm’e kadar arttırdığımızda değer 28dB’e ulaşmaktadır.

Kalıplı Yüzer Döşeme Sistemleri (Formwork Floating Floor)

Bir diğer tavsiye edilen yüksek performanslı yüzer döşeme sistemi kontraplak kalıplı (Form work) sistemidir. Bu sistemde de LDS kauçuklarla oluşturulan destekler kalıp görevi yapan bir kontraplağı taşımaktadır. Yüzer döşeme betonu da bunun üzerine donatılı olarak dökülmektedir.

Ses Yalıtımlı Yüzer Duvarlar

Duvarlar dizayn edilirken tuğla, betonarme gibi malzemelerden oluşturulacak 2. duvar ses yalıtımı açısından oldukça başarı olacaktır.

Yandaki örnekte görüleceği gibi 2.duvarla beraber Rw=69dB gibi oldukça iyi bir yalıtım değeri sağlanmıştır. Bu detayda olduğu gibi duvar arasında ses yutucu lifli bir malzeme ve 2. duvarın üzerinde ağır ses bariyeri (Heavy sound barrier 5kg/m²) kullanmak bu verimi sağlamıştır.

Bir diğer uygulamada alçı plakalarla imal edilen bölme duvarlardır. Sıklıkla kullanılan çift taşıyıcılı , 2 kat taşyünü ve 4 kat alçı plakadan oluşan klasik sistemin Rw değeri 53dB’dir.

Buna karşın duvarın içinde kullanılan ağır ses bariyeri (5kg/m2) ile Rw değeri 62dB’e çıkmaktadır.9dB’lik bir iyileşme sağlanmaktadır. Eğer bu bariyer çift kat kullanılmış olsaydı iyileşme 12dB gibi bir rakam olacak ve Rw değeri de 65dB’ye ulaşacaktır.

Ses Yalıtımlı Bölme Duvar Detayı


Ses Yalıtımlı Asma Tavanlar  

İstenmeyen sesin mahalin üst katına çıkmasını ve bina iskeleti vesilesi ile tamamen yayılmasını engellemek için akustik asma tavan imal edilmelidir.

Asma tavanlar alçı plaka gibi hafif ve rijit malzemelerden imal edildiği için 2 plaka arasında esnek ve ağır ses bariyerleri kullanılmalıdır.

Asma tavanın ve mekanik odanın özelliklerine bağlı olarak yaylı ya da LDS kauçuk askılardan oluşturulan esnek bir sistemle asılmalı ve titreşimin geçişi engellenmelidir.  

Ses Yalıtımlı Asma Tavan Detayı


Ses Yalıtımlı Asma Tavanlar

Ses Yalıtımlı Kapılar ve Hava Menholleri  

Mekanik hacimlerde taze havanın girişini, kirli havanın atılmasını sağlayacak menholler bırakılmaktadır. Zaman zaman kapılarda kullanılmaktadır.

Bu amaçla menholler ve kapılar akustik panjur (acoustic louvre) haline getirilmelidir.


Genel olarak 2 tip akustik panjur kullanılır. Birincisi tek kanatlı ikincisi ters V şeklinde dizayn edilen çift kanatlı panjurlardır. Panjur dizaynı yapılırken mahal içindeki ekipmanların hava ihtiyaçları hesaplanır.  

Menhol alanları da bu hava ihtiyacı ve panjurun oluşturacağı dirence (Basınç kaybına) göre dizayn edilir.


Ses Yalıtımlı Kapılar ve Hava Menholler




{jcomments on}