Yaz mevsiminin sıcaklığını hissettiğimiz şu günlerde evlerimizde, işyerlerinde ve arabalarda yaygın olarak kullanılan klimalar; mesleğimizin önde gelen uzmanlık alanlarından biri olan ısıtma ve soğutma sistemlerinin önemli cihazlarındandır. Isıtma veya soğutma amacıyla yanlış sıcaklık değerlerinde çalıştırılan, iç ünite bakımları, temizlikleri düzenli yapılmayan, ortam içerisinde uygun olmayan hava akımları yaratan klima cihazları sağlık açısından ciddi riskler yaratmaktadır. Hava sıcaklıklarının çok daha artacağı ilerleyen günlerde, konfor arayışınızın sağlığınıza zarar vermemesi için; klima kullanıcılarını ve yeni klima satın alacak vatandaşlarımızı, önerilerimize kulak vermeye davet ediyoruz…
Klima kapasitesi seçimini mutlaka yetkili mühendisler yapmalıdır
Klimaların, seçiminden montaj yerine, kullanımına ve bakımına kadar dikkat edilmesi gereken birçok konu bulunmaktadır. Önce klima satın alırken dikkat etmeniz gereken hususları hatırlatalım. Yazın sizi 
serinleten klimanızın kışın da iyi ısıtma yapmasını istiyorsanız ve aynı zamanda yüksek elektrik faturası ödemek istemiyorsanız klima alırken COP değeri yüksek cihazları tercih etmelisiniz. Çünkü COP değeri verimliliğini gösterir, bu değer ne kadar büyükse cihazınız o kadar verimli çalışıyor demektir.
Etikette yer alan BTU/h değeri ise, klimanızın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır. Gereğinden fazla kapasitede BTU/h değerinde seçilmiş klima cihazı, dur-kalklardan dolayı daha fazla elektrik tüketimine ve ilk kurulum esnasında daha fazla para ödenmesine neden olacaktır. Yani klimaların ısıtma ve soğutma kapasitesi; binanın yapısına, iç ve dış ortam şartları gibi birçok parametreye bağlıdır. Bu yüzden satın alacağınız klimanın kapasite seçimi, bulunduğunuz mekanın değerlerine göre, mutlaka bir makina mühendisi tarafından yapılmalıdır.
Alacağınızın cihazın mutlaka ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk belgeleri olmalıdır. Servis hizmetlerini verecek yetkiliye de kolaylıkla ulaşılabilmelisiniz. Özetle satış, dağıtım, kurulum ve satış sonrası bakım hizmetleri standartlaştırılmış, bayilik ağları iyi işleyen firmaların klimalarını tercih etmeniz önemlidir.
Sağlığınızı riske atmayın, mutlaka klimanıza periyodik bakım yaptırın
Klimalar iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kaldığından, cihazların ısı transfer yüzeylerinde kirlenmeler oluşmaktadır. Bu da cihaz performansında düşüklüğe neden olur. Klima cihazlarında yılda iki sefer periyodik bakım yapılması gerekmektedir. Periyodik bakım sırasında cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında, mevsime göre düzeltme de yapılır. Bakımı yapılmayan ve mevsim ayarlaması yapılmayan klimaların verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacak ve sağlıksız ortamlar oluşmasına yol açacaktır.
Çünkü bakımı yapılmayan klimalar ideal filtreleme yapamayacağından toz ve partiküller ortamda kalır, küf mantarları oluşmasına neden olurlar. Bu da baş ağrısı, sinüzit, kronik yorgunluk, burun kanaması, yüz felci, astım, alerji ve lejyoner gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Geçmişte yeni doğan ünitelerinde yaşanan, klima bakımı kaynaklı bebek ölümleri gibi acı tecrübeleri tekrar yaşamamak için de, hastane yönetimlerinin çok daha hassas davranmaları gerekmektedir.
Filtreleri zamanında değiştirin
Duvar tipi ve multi sistem klima cihazlarının filtreleri yaklaşık 15-30 günde bir temizlenmelidir. Bu süreler ortamın tozluluk derecesine göre değişebilir. Zamanında değiştirilmeyen ve temizlenmeyen filtreler de sağlığımızı tehdit eder. Bundan özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalıkları olanlar daha çok ve çabuk etkilenirler unutmayın.
Periyodik bakım ve temizliğin yanı sıra klima kullanıcılarında dikkat etmesi gereken önemli kurallar var. Öncelikle sıcaklık ayarı hiçbir zaman 23 derecenin altına getirilmemeli, nem düzeyi her zaman yüzde 50 olarak ayarlanmalıdır. Hiçbir çeşit klimanın önünde terli şekilde asla oturulmamalı, araç klimalarının yönü ise yüze ve göğse değil, ön cama doğru ayarlanmalıdır. Özellikle iş ve alışveriş merkezi yönetimleri, işletme masrafını düşürmek amacıyla, taze hava oranlarını yetkili mühendisler tarafından hesaplanan standardın altına asla düşürmemelidirler.
Konfor arayışı kâbusa dönüşmesin
Makine Mühendisleri Odası, ülkemizin gelişmesinde bilimsel araştırmalar yapan, araştırmalarını üyelerinin ve insanlığın hizmetine sunan, kent, çevre ve insanlık yararına kamusal denetimler yapan, bilimsel önerilerde bulunan, bilim ve teknolojiyi insanla buluşturan, öznesinde insanın olduğu bir mesleğin ve uygulayıcılarının kurumudur.
Toplum yararı ve kamusal denetim anlayışımız gereği meslek alanlarımızla ilgili konularda toplumu bilgilendirmeyi her zaman görev saymaktayız. Doğru kullanıldığında bizlere sağlıklı ortamlar ve konfor sunan klimaların sağlığımıza zarar vermemesi için kurallara uyun. Cihazınızı satın alırken mutlaka yetkili bir Makina Mühendisi ile görüşün; kullanımı, seçimi ve takılması konusunda detaylı bilgi alın, cihazınızın periyodik bakımlarını asla ihmal etmeyin.
Konfor arayışınız kâbusa dönüşmesin…
Ö. Varlık ÖZERCİYES
TMMOB Makina Mühendisleri Odası/Ankara Şube Yönetim Kurulu Sekreteri
http://www.ankara.mmo.org.tr
