DAİRE GİRİŞ SICAK SU İSTASYONLARI
Merkezi ısıtma tesisatlarında kazan dairesinden gelen sıcak suyu istasyon içerisinde kullanıcının o anki kullanımına göre oransal olarak ısıtma hattına yada ani su ısıtıcısı olan plakalı eşanjöre yönlendiren, kısacası tek bir merkezden ısıtma sistemini yöneten hidrolik ekipmanlar topluluğudur. Daire giriş sıcak su istasyonları içerisine entegre edilebilen termostatik kontrol ve ölçüm ekipmanları ile konfor seviyesi yükseltilebilir,bireysel ve adil kullanım avantajı sağlanabilir.
MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİNDE “Konfor ve Bağımsız Kullanım Dönemi”
Binalarda Enerji Performansı (BEP) Yönetmeliği ile birlikte çok fazla sayıda bağımsız bölümü bulunan konut yapılarında merkezi sistemler zorunlu hale getirildi. Enerji verimliliği yüksek olan merkezi sistemlerin,farklı kullanım tercihleri ve miktarları için enerji tüketim bedellerini paylaştırmaya olanak veren daire giriş sıcak su istasyonları, yeni inşa edilen yapılarda da,mevcut yapılarda da kolaylıkla uygulanabilir,kompakt tasarımı ve montajkolaylığı ile merkezi sistemler için verimli ve konforlu bir çözümdür.
AVANTAJLARI
-Daire Giriş istasyonları, kullanım sıcak suyunun boyler ile elde edildiği sistemlerin dezavantajlarını elemine eder.örneğin sıcak su resirkülasyon hattı çekilmemesine,boyler ve pompa alanlarında n tasarruf edilerek,bu alanların daha farklı değerlendirilebilmesine olanak sağlar.
-Merkezi sistemlerin kullandığı her türlü yakıt türü veya kombinasyonu ile kullanılabilir.
-Suyun depolanmaması ve ihtiyaç anında elde edilmesi onucu lejyonella riskini ortadan kaldırır.
-Termostatik kontrol vanaları sayesinde ısıtma hattında ve kullanım suyunda istenilen değerlerde sıcaklıklar elde edilir,
-Elektrik kısa devre gaz kaçağı riski bulunmaz.
-Gereksinimlere uygun olarak istenilen konfor seviyesinde özel olarak dizayn edilebilir.
TASARIM ve SİSTEM ÖZELLİKLERİ
Boyutlandırma yapabilmek için ihyitaç duyulan bilgiler aşağıdaki gibidir.
• Daire başına ısı kaybı-gerekli ısı
• Gerekli olan evsel sıcak su yükü
• Yaz ve kış aylarındaki primer/sekonder besleme ve dönüş sıcaklığı
• Evsel soğuk su sıcaklığı
• Evsel sıcak su sıcaklığı
• Daire sayısı
• İlave ısı kaybı
İlk olarak toplam debiyi hesaplayarak kapasiteyi ortaya çıkartmamız gerekir.
Qtoplam = n * f * Qkss + n * (1.0-f) * Qısıtma
n = Evsel sıcak su kullanılan daire sayısı
f = Evsel sıcak su için eşdeğer faktörü
Qkss = Kullanım Sıcak Suyu için verilen besleme sıcaklığında eşanjör tarafından üretilen debi.
Qısıtma = Fısıtma/∆t*1.163 bu denklem her dairenin ısınması için gerekli olan debiyi ifade etmektedir. ısıtma her dairedeki ısı kaybı, ∆t ise radyatör sisteminde gidiş ve dönüş sıcaklığı arasındaki farktır.
Daire giriş istasyonlarında boyutlandırma ve seçim yaparken daire içerisindeki kullanım kapasitesi doğru belirlenmelidir, Birer adet mutfak eviyesi, lavabo ve duş bulunan bir daireyi ele alırsak, makine mühendisleri odasının tüketim değerlerini baz aldığımızda dakikada 14,39 lt ani sıcak su hazırlayacak 35kW ısıl kapasiteli bir plakalı eşanjör kullanılır, Kapasiteler daire içerisindeki kullanım miktarlarına göre bireysel olarak hesaplanmalı ve buna uygun plakalı eşanjör seçimi yapılmalıdır.
Aşağıdaki tabloda kullanım miktarlarına bağlı olarak kapasite ve sıcaklık değerleri gösterilmiştir.
Kapasite Primer Devre Sekonder Devre Sekonder Debi (kW) Sıcaklığı (C) Sıcaklığı (C) (lt/dk)
35 70-50 10-45 14,39
45 70-50 10-45 18,54
65 70-50 10-45 26,73
80 70-50 10-45 32,80
Nominal Basınç: PN16
Isıtma Hattı Sıcaklığı: 20°C Min. Domestik Soğuk Su Basıncı: Pmin=0,5 Bar Eşanjör Malzemesi: AISI 316 Paslanmaz Çelik Borular: AISI 316 paslanmaz çelik veya bakır Primer Devre Basınç Kaybı: 25-35 Kpa
Bunun dışında istasyon içerisinde kullanılan vanalar , dirsekler, eşanjör ve diğer ekipmanlarda oluşacak basınç kayıpları göz önüne alınarak uygun boru çapları belirlenir. Borulardaki ve bağlantı elemanlarındaki basınç kayıplarını aşağıdaki denklem ile elde edebiliriz.
∆Pboru = (100Pa / m * L) * 1,3
Kullanılan diğer kontrol elemanlarındaki basınç kayıpları üretici firma tarafından hazırlanmış teknik detaylardan alınmalıdır
Kontrol ekipmanlarının özel istekler dışında mekanik ürünler olması tercih edilir. Bu sayede ileriki zamanlarda yaşanabilecek arıza ve problemlerin önüne geçilmiş olur. Sistem girişlerindeki pislik tutucu sayesinde istasyon tesisattan gelecek yabancı maddelere karşı korunmuş olur
Ünite içerisinde kullanılan boruların paslanmaz çelik tercih edilmesi insan sağlığı ve hijyen açısından çok önemlidir.Bu konuda maliyetten ziyade insan sağlığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bakır boru tercih edilmesi halinde imalat kolaylığı ve düşük maliyetler sağlanabilir fakat bakırın bilinen kanserojen etkisi ve kolay bakteri oluşumundan dolayı daire giriş sıcak su istasyonlarında kesinlikle tercih edilmemelidir.
Sonuç
Sonuç olarak, yasalarında öngördüğü gibi merkezi ısıtma sistemleri, enerji verimliliği açısından ileri derecede önem teşkil etmektedir. Merkezi sistemlerde daire giriş sıcak su istasyonları kullanılması ise, kullanıcı açısından konforlu ve adil bir kullanım ve dolayısı ile ekonomi sağlarken, uygulayıcı için de tesisatta kullanılan pek çok ekipmanın ve ekstra borulama masrafının ortadan kalkmasını ve yapılan işte %50 gibi bir tasarruf edilmesini sağlar.
Uğur LÜLE / Makine Mühendisi - Ekin Endüstriyel Isıtma Soğutma San. Tic. Ltd. Şti
